Dün olduğu gibi bu gün de öneminden hiç bir şey kaybetmediği gibi günden güne
daha da önem kazanmaktadır. Gelişmiş Ülkeler Halk Kütüphanelrinin önemini çok
önceden anlamış ve halk kütüphaneleri hizmetlerinin geliştirilmesi için gereken
çabayı sarfetmişlerdir. Ülkemizde ise, kütüphane ve kütüphanecilik kavramları
20. Yüzyılın 2. yarısından itibaren akademik düzeyde ele alınmaya
başlanmıştır.
Halk Kütüphaneleri için değişik zamanlarda ve değişik kişilerce değişik
tanımlamalar yapılmıştır. Tanımların birleştiği nokta; okul öncesi, okul dönemi
ve okul sonrası bütün vatandaşların kendi kendilerini eğitebilmeleri için hizmet
veren kuruluşlar, bir nevi halkın üniversiteleri görüşüdür.
Bir tanımda; Hakl Kütüphaneleri, kadın-erkek her yaşta, her seviyede ve her
meslekten okuyucunun çeşitli konulardaki fikir ürünlerinden ücretsiz ve
serbestçe yararlanmasını sağlayarak, bölgesinin kültürel, sosyal ve teknik
kalkınmasına yardımcı olan kurumlardır denilmektedir.
Halk Kütüphaneleri 7'den 70'e her sınıf halka hiçbir ayrılık gözetmeden
hizmet vermek durumundadır. Halk Kütüphaneleri toplumda yaşayan, amaçları,
çalışma alanları değişik her kesin bilgi isteğini karşılamak zorundadır.
Amaç
-Halk Kütüphanelerinin gayesi, bütün vatandaşların bilgi, eğitim ve eğlence
maksadıyla kitaplara serbest olarak ulaşmasını sağlamaktır.
-Halk Kütüphanesi, esas itibarıyla resmi eğitimin vasıtalarından biri
değildir, fakat çalışmaları eğitim kurumları ile yakından ilgili olmalıdır.
-O daha çok ihtisaslaşmış diğer kütüphanelerle rekabete girişmemelidir.
-Gayeleri kültüreldir ve ilk merhalede öyle kalmalıdır.
-Halk Kütüphanesinin nihai gayesi nerede olurlarsa olsunlar, yaşları ne
olursa olsun, nerede yaşarlarsa yaşasınlar ve cinsiyetleri ne olursa olsun bütün
vatandaşlara tam bir kütüphane hizmeti vermek olmalıdır.
-Kitapların evde okunmak üzere ödünç verilmesi halk kütüphanelerinin
amacıdır. Periyodiklerin ve gazetelerin temini ile ilgili hususların bu
fonksiyonu gölgelemesine müsaade edilmemlidir.
Halk Kütüphaneleri her derecedeki okul kütüphaneleri ve üniversite
kütüphaneleri gibi örgün eğitimin bir aracı değildir. Ayrıca Halk Kütüphaneleri
Milli Kütüphaneler gibi sadece resmi devlet görevlilerinin hizmetinde olan bir
kütüphane de değildir. Kısacası Halk Kütüphanesi yaygın eğitimin, halk
eğitiminin en iyi aracı, en güçlü silahı olup halkın bilgi, beceri, kültür
alanındaki her çeşit gereksinimini karşılayan bir halk üniversitesidir. Halk
Kütüphanesi bütün bunların yanı sıra bütün örgün eğitim kurumlarının zorunlu
olmamakla birlikte gönüllü hizmetinde olan bir kurumdur.
Halk Kütüphaneleri yapıları gereği, demokrasi ile yönetilen ülkelerde
toplumun vazgeçilmez eğitim ve kültür kuruluşlarından biridir.
İşlev
-Halkın bilgi edinme gereksinimini karşılar.
-Bireysel ve yaşam boyu öğrenme çabalarını destekler.
-Başta çocuklar olmak üzere, bölge halkında okuma kültürü ve kütüphane
kullanma alışkanlığı yaratır ve güçlendirir.
-Toplumun bilgi okur-yazarlığı becerisi kazanmasını ve geliştirmesini
sağlar.
-Her düzeyde örgün ve yaygın eğitimi destekler.
-Çocuk ve gençlerin zihinsel yaratıcılıklarını geliştirmelerini destekler ve
bu yönde fırsatlar sağlar.
-Öncelikle bulunduğu bölge olmak üzere , toplumun kültürel ve sosyo-ekonomik
kalkınmasına destek sağlar.
-Toplumda kültürel mirasa, sanata ve bilime karşı duyarlılık oluşturur ve bu
bilincin geliştirilmesini sağlar.
-Somut olmayan yerel ve kültür mirasının toplanması, düzenlenmesi, korunması
ve geleceğe aktarılmasına katkı sağlar ve sözlü geleneği destekler.
Kültürler arası diyaloğu geliştirmeye katkı sağlar.
Görevleri
-Amacı doğrultusunda kütüphane materyali seçer, sağlar;
kütüphanecilik teknik yöntemlerine uygun olarak düzenler ve kullanıcıların
hizmetine sunar.
-Kütüphane materyalini kütüphane dışında kullanılak üzere ödünç verir.
-Kullanıcılar tarafından aranan, ancak kütüphanede bulunmayan materyali
sağlar ya da kullanıcıları bu materyalin bulunduğu kütüphanelere
yönlendirir.
-Bulunduğu bölgenin kültürel, sosyal, tarihi ve ekonomik yapısı ile ilgili
yerel derme oluşturur ve hizmete sunar.