Kültür ve
Turizm Bakanlığından: ÇOĞALTILMIŞ
FİKİR VE SANAT ESERLERİNİ DERLEME YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ
BÖLÜM Amaç, Kapsam,
Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar Amaç MADDE 1
– (1) Bu
Yönetmeliğin amacı; ülkemizin kültürel varlığı ile bilgi birikimini oluşturan
fikir ve sanat eserlerinin ülkemizde çoğaltılmış ve yayımlanmış nüshaları ile
ikili ya da çok taraflı anlaşmalar uyarınca yurt dışında çoğaltılmış ve
yayımlanmış fikir ve sanat eserlerinin etkin, sağlıklı ve eksiksiz bir biçimde
toplanması, gelecek kuşaklara aktarılması, elverişli ortamlarda saklanması,
korunması, düzenlenmesi ve toplumun bilgi ve yararına sunulmasına ilişkin usul
ve esasları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 –
(1) Bu
Yönetmelik; her çeşit basma, ozalit, teksir, ofset, optik, manyetik, elektronik
ve diğer çoğaltma yöntemleri ile satılmak ya da parasız dağıtılmak üzere
üretilen çoğaltılmış fikir ve sanat eserlerinin derlenmesi, derleme işlemlerini
yürütecek birimleri ve derlemeye ilişkin usul ve esasları
kapsar. Dayanak MADDE 3
– (1) Bu
Yönetmelik, 29/2/2012 tarihli ve 6279 sayılı
Çoğaltılmış Fikir ve Sanat Eserlerini Derleme Kanununa dayanılarak
hazırlanmıştır. Tanımlar ve
kısaltmalar MADDE 4 –
(1) Bu
Yönetmelikte geçen; a) Alındı
belgesi: Derleme mükellefinin derleme nüshasını teslim ettiğini gösterir
belgeyi, b) Bakanlık:
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nı, c) Çevrimdışı
elektronik yayın: Her türlü bilgisayar, müzik, video ve benzeri teknolojik
cihazlarda yaymak ve/veya umuma iletmek amacıyla ya da sonradan dijital
ortamlara aktarılmış ses, görüntü ve veri içeren eserleri, ç) Çevrimiçi
elektronik yayın: İnternet veya ağlar üzerinden yaymak ve/veya umuma iletmek
amacıyla erişime sunulan yayınları, d) Derleme:
Derleme Kanunu kapsamına giren çoğaltılmış fikir ve sanat eserlerinin belirli
sayıdaki nüshalarının mükellefler tarafından teslim edilmesini, belirli
kütüphanelerde toplanmasını, elverişli ortamlarda saklanmasını, korunmasını,
düzenlenmesini, toplumun bilgi ve yararına sunulmasını ve gelecek nesillere
aktarılmasını sağlayan faaliyeti, e) Derleme
birimi: Derleme mükelleflerince illerde ve ilçelerde derleme nüshalarının teslim
edildiği birimi, f) Derleme
Kanunu: 29/2/2012 tarihli ve 6279 sayılı Çoğaltılmış
Fikir ve Sanat Eserlerini Derleme Kanununu, g) Derleme kütüphanesi: Derleme Kanunu uyarınca derlenen
çoğaltılmış fikir ve sanat eserlerinin gönderildiği
kütüphaneleri, ğ) Derleme Müdürlüğü: Kültür ve Turizm
Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne bağlı taşra
teşkilatı olarak hizmet veren İstanbul ilinde derleme iş ve işlemlerini
yürütecek Derleme Müdürlüğünü, h) Derleme
mükellefi: Derleme nüshalarını Derleme Müdürlüğüne veya derleme birimlerine
vermekle yükümlü gerçek ya da tüzel kişiyi, ı) Derleme
nüshası: Derleme Kanunu kapsamına giren yaymak ve/veya umuma iletmek amacıyla
çoğaltılmış ve yayımlanmış fikir ve sanat eserlerini, i) Derleme
programı: Derleme Kanunu kapsamında derleme işlemlerinin yürütüldüğü kurumsal
yazılımı, j) DOI: Dijital
nesne tanımlayıcısını, k) Genel
Müdürlük: Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğünü, l) ISBN:
Uluslararası Standart Kitap Numarasını, m) ISSN:
Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarasını, n) ISMN:
Uluslararası Standart Müzik Numarasını, o) ISRC:
Uluslararası standart kayıt kodunu, ö) Kullanıcı:
Kütüphanelerde verilen hizmet ve olanaklardan
yararlananları, ifade
eder. İKİNCİ
BÖLÜM Derleme
Müdürlüğü, Derleme Birimleri, Derleme
Kütüphaneleri Derleme
işlemlerinin eşgüdümü MADDE 5 –
(1) Derleme
işlemlerini yürüten birimler ile derleme kütüphaneleri arasındaki eşgüdüm,
Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğünün derleme ile ilgili şube müdürlüğü
tarafından sağlanır. Derleme
müdürlüğünün görevleri MADDE 6
– (1) Derleme
Müdürlüğünün görevleri şunlardır: a) İstanbul il
sınırları içerisinde Derleme Kanunu kapsamına giren her türlü fikir ve sanat
eserini derleme mükellefinden eksiksiz teslim alıp
derlemek. b) Derleme
mükellefleri kayıtlarının ilgili yayın standartları veri tabanında tutulmasını
sağlamak. c) Derleme
programı üzerinde derlenmesi gereken materyalin takibini
yapmak. ç) Derleme
mükelleflerine materyalini zamanında teslim etmeleri için gerekli
bilgilendirmelerde; derleme yükümlülüğünü yerine getirmeyen derleme mükellefleri
hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler
Kanunu, Derleme Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümleri doğrultusunda gerekli
işlemlerin yapılması için ilgili makamlara bildirimde
bulunmak. d) Teslim
alınan derleme nüshalarının yıpranmamış ve bozulmamış olmasını, eksik ve hatalı
basım olmamasını sağlamak. e) Derlediği
fikir ve sanat eserlerini derleme programına kaydederek, derleme numarası
vermek. f) Derleme
mükelleflerine alındı belgesi vermek. g) İşlemleri
tamamlanan derleme nüshalarını 75 gün içerisinde derleme kütüphanelerine
göndermek. Derleme birimi
ve görevleri MADDE 7 –
(1) Derleme
birimleri Bakanlığa ya da yerel yönetimlere bağlı il halk ve ilçe halk
kütüphaneleridir. Kütüphanesi bulunmayan ilçelerde derleme işlemlerini
Kaymakamlıkça belirlenen birimler yürütür. İlçe halk kütüphaneleri teslim
aldıkları yayınları il halk kütüphanelerine gönderir. (2) Derleme
Birimlerinin görevleri şunlardır: a) Görev
yaptıkları il ve ilçe sınırları içerisinde Derleme Kanunu kapsamına giren her
türlü fikir ve sanat eserini derleme mükellefinden eksiksiz teslim alıp
derlemek, teslim alınan derleme nüshalarının yıpranmamış ve bozulmamış olmasını,
eksik ve hatalı basım olmamasını sağlamak. b) Derleme
programı üzerinde derlenmesi gereken materyalin takibini
yapmak. c) Derleme
mükelleflerine materyali zamanında teslim etmeleri için gerekli
bilgilendirmelerde; derleme yükümlülüğünü yerine getirmeyen derleme mükellefleri
hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler
Kanunu, Derleme Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümleri doğrultusunda gerekli
işlemlerin yapılması için ilgili makamlara bildirimde
bulunmak. ç) Derleme
nüshalarının türlerine göre ayrımı yapıldıktan sonra, derleme programı üzerine
kaydedilerek ilgili derleme kütüphanelerine teslim edilmesini
sağlamak. d) Derleme
nüshalarını türlerine ayırmak suretiyle fiziksel özellikleri de dikkate alınarak
sevkiyata hazır hale getirmek ve en geç 90 gün içerisinde derleme
kütüphanelerine göndermek. e) Derleme
mükelleflerine alındı belgesi vermek. f) Derleme
Kanunu kapsamına giren her türlü fikir ve sanat eserini eksiksiz derlemek ve
derleme numarası vermek. g) Derleme
mükellefleri kayıtlarının ilgili yayın standartları veri tabanında tutulmasını
sağlamak. ğ) İl halk
kütüphaneleri, bağlı ilçe halk kütüphanelerindeki derleme işlemlerinin ve
derlenen eserlerin kullanımının amaca uygun, etkin, sağlıklı ve eksiksiz bir
şekilde hak ihlallerini önleyici koruma tekniklerini uygulayarak yürütülmesini
sağlamak. Alındı
belgesi MADDE 8
– (1) Derleme
nüshaları teslim alındığında derleme programına EK-1’de yer alan alındı belgesi
bilgileri girilir ve belgenin bir kopyası mükellefe teslim
edilir. Derleme
kütüphaneleri ve görevleri MADDE 9
– (1) Derleme
kütüphaneleri; Milli Kütüphane Başkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi
Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı, İstanbul Beyazıt Devlet Kütüphanesi,
İzmir Milli Kütüphane Vakfı Kütüphanesi, İstanbul Üniversitesi Kütüphane ve
Dokümantasyon Daire Başkanlığı ve Ankara Adnan Ötüken
İl Halk Kütüphanesidir. (2) Derleme
kütüphanelerinin görevleri şunlardır: a) Derleme
Müdürlüğü ve derleme birimlerince teslim edilen derleme nüshalarını derleme
programı üzerindeki çevrimiçi listelerinden kontrol etmek ve gerekli işlemleri
30 gün içinde tamamlamak. b) Derleme
nüshalarının arşivlenmesi, korunması ve hizmete sunulmasında ilgili kurum ve
kuruluşlarla, ulusal ve uluslararası standartların oluşturulmasına yönelik
çalışmaları yapmak. c) Derlenen
materyalin, teslim tarihinden sonra en geç dokuz ay içerisinde hizmete
sunulmasını sağlamak. ç) Derleme
Kanununda verilen görevleri, hak ihlallerini önleyici etkin ve yeterli koruma
önlemlerini alarak eksiksiz yerine getirmek. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Derleme
Mükellefleri, Derleme Nüshaları ve Gönderileceği
Kütüphaneler Derleme
mükellefleri MADDE 10
– (1) Derleme
mükellefleri şunlardır: a) Kitap,
kabartma harfli kitap, kitapçık, ansiklopedi, albüm, atlas ve nota gibi tek
başına ya da bir takımın veya bir dizinin parçası niteliğinde olan ayrı
yayımlanmış eserler; gazete, dergi, yıllık, bülten, takvim gibi süreli yayınlar;
afiş, kartpostal, gravür, reprodüksiyon ve basılı fotoğraf gibi grafik eserler
için gerçek ya da tüzel kişi yayıncı, yayıncının olmadığı durumda basımevi ya da
matbaa. b) Veri içeren
her türlü slayt, şerit, film parçası, makara, kaset,
kartuş, film ve mikroform gibi materyal; her türlü
bilgisayar, müzik ve video cihazlarında kullanılmak üzere üretilmiş ses, görüntü
ve veri içeren optik ve manyetik ortamlara kaydedilerek çoğaltılmış eserler ile
elektronik ortamda üretilerek kullanıma sunulmuş elektronik yayınlar için
yapımcı, yayımcı ya da üretici gerçek ya da tüzel kişi. c)
Prospektüsleriyle birlikte blok veya tek olarak pul ve kağıt paralar; harita, plan ve krokiler için kullanmak ya da
dağıtmak üzere çoğaltma işlemlerini yapan gerçek ya da tüzel
kişi. ç) Yürürlükteki
kanunlar ile ikili ya da çok taraflı anlaşmalar uyarınca, yabancı uyruklu gerçek
ya da tüzel kişilerin Türkiye’deki kütüphane, müze, arşiv ve belgeliklerden
yararlanarak hazırlamış oldukları eserler ile ülkemizde yaptıkları arkeolojik
kazı ya da araştırmaların yöntem ya da sonuçlarına ilişkin olarak yurt dışında
yayımlamış veya çoğaltmış oldukları eserler için hazırlayan gerçek ya da tüzel
kişi. d) Türkiye
Cumhuriyeti sınırları içinde faaliyet gösteren derleme mükelleflerinin yurt
dışında basımını ve çoğaltılmasını gerçekleştirdikleri eserlerin basım ve
çoğaltma işini yaptıran gerçek ya da tüzel kişiler. Derleme
nüshaları, derleme nüshalarının sayısı ve gönderileceği
kütüphaneler MADDE 11
– (1) Derleme
nüshaları EK-2’de adları geçen derleme kütüphanelerine belirtilen sayı ve türde
gönderilir. Yerel ve bölgesel gazeteler ise ikişer nüsha derlenerek bir adedi
Milli Kütüphane Başkanlığına, bir adedi de yayımlandığı ilde bulunan il halk
kütüphanesine teslim edilir. (2) Bandrol
alması gereken derleme nüshaları, bandrollenmiş
biçimiyle derleme birimlerine teslim edilir. DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM Elektronik
Yayınlar, Sinema ve Müzik Eserleri, İthal Eserler Çevrimiçi-çevrimdışı
elektronik yayınların derlenmesi MADDE 12 –
(1) Çevrimiçi
ve çevrimdışı elektronik yayınların derlenmesine ilişkin esaslar
şunlardır: a) Milli
Kütüphane Başkanlığı, çevrimiçi elektronik yayınları hak ihlallerini önleyici
etkin ve yeterli koruma önlemleri alarak derler. Yayınların derlenme usul ve
esasları ile bu kapsamda derlenecek yayın türleri Milli Kütüphane Başkanlığı
tarafından hazırlanacak Yönerge ile belirlenir. b) Derlenen
çevrimiçi ve çevrimdışı elektronik yayın ve ekleri, fiziksel ve içerik olarak
zarar görmemiş, eksiksiz ve kullanıma hazır durumda olur; şifre, güvenlik kodu
ve benzeri kopya koruması bulunmaz. c) Çevrimiçi ve
çevrimdışı elektronik yayınların program içeriği, donanım uyumu ve gereksinimi
ile anahtar kodunu kapsayan, yayının kullanımı sırasında ihtiyaç duyulabilecek
bilgileri içeren ek materyal ve/veya yazılım kılavuzu yayınla birlikte
gönderilir. ç) Çevrimiçi
elektronik yayınlar yayımlandığı formatta derlenir. Aynı eser farklı formatlarda
yayımlandığında derleme mükellefi yayını uygun gördüğü formatta teslim
eder. d) Çevrimiçi
elektronik yayınlar uluslararası yayın standartlarına uygun olarak
derlenir. Müzik ve sinema
eserlerinin derlenmesi MADDE 13
– (1) 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri
Kanununda tanımlanan alenileşmiş müzik ve sinema eserleri, Millî Kütüphane
Başkanlığı ve İstanbul Beyazıt Devlet Kütüphanesi tarafından
derlenir. İthal
eserler MADDE 14 –
(1) Yurt
dışında basımı veya çoğaltımı yapılarak, yurt içinde satışı ve dağıtımı yapılan
Türkiye’nin kültürel varlığı ile bilgi birikimini oluşturan fikir ve sanat
eserleri, derleme mükellefince altı nüsha olarak alındı belgesi karşılığında
İstanbul’da Derleme Müdürlüğüne, diğer illerde derleme birimlerine teslim
edilir. BEŞİNCİ
BÖLÜM Sorumluluklar,
Yetkiler ve Yaptırımlar Derleme
nüshalarının teslimi, korunması ve kullanımı MADDE 15
– (1) Derleme
Kanununda yer alan derleme kütüphaneleri, derleme nüshalarının arşivlenmesi,
korunması ve ilgili mevzuatta öngörülen amaçlarla ve koruma hükümlerine uygun
şekilde kullanıma sunulmasından sorumludur. (2) Derleme
Kütüphaneleri, Derleme Kanunu kapsamındaki derleme nüshalarını, Kütüphane
kullanıcılarına ve diğer kütüphanelere 5/12/1951
tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun Ek 11 inci maddesi
saklı kalmak kaydıyla hiçbir şekilde ödünç veremez. Derleme nüshaları,
insanların yoğun olarak bulundukları kamp, yayla, cezaevi, sergi, fuar gibi
muayyen zamanlarda farklı mekânlara geçici koleksiyon olarak götürülemez ve
gezici kütüphane hizmetlerinde kullanılamaz. Farklı
formatlarda ve içeriği değiştirilmeden çoğaltılan
eserler MADDE 16
– (1) Eserler
hangi formatta yayımlanmışsa o formatta derlenir. (2) Eser
önceden derlenmişse, eserin basım ve yayım bilgisinde, içeriğinde, fiziksel
özelliklerinde ve formatında hiçbir şekilde değişiklik yapılmadan yeniden
çoğaltılmış kopyalarını derlemek için derleme mükelleflerinden nüsha istenilmez.
İçeriği ve çoğaltım formatı değişmeyen bu eserlerin tıpkı
basımları derlemeye tabi tutulmaz. (3) Derleme
nüshası birden fazla formatta çoğaltılmış ise, çoğaltılan materyalin bütün
formatları derlenerek bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinde belirtildiği şekilde
ilgili kütüphanelere gönderilir. (4) Hiçbir
şekilde fiziki baskısı yapılmamış elektronik yayınların ayrıca basılı ortamda
derlenmesi amacıyla, basılı kopya olarak çoğaltılması, derleme mükelleflerinden
talep edilemez. Görme
engelliler MADDE 17
– (1) Derleme
Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (g) bentlerinde
belirlenen yayımlanmış eserlerin elektronik kopyaları hak ihlallerini önleyici
etkin ve yeterli koruma önlemlerinin alınması koşuluyla görme engellilerin
kullanımına sunulmak amacıyla 15 gün içerisinde Milli Kütüphane Başkanlığına
gönderilir. Derleme Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ğ)
bendindeki yayınlar için de 15 günlük süre geçerlidir. İdari
yaptırımlar MADDE 18 –
(1) Derleme
Kanununa aykırı davrandığı tespit edilen derleme mükellefleri hakkında aynı
Kanunun 10 uncu maddesinde düzenlenen yaptırımlar, derleme birimleri ve Derleme
Müdürlüğünün bildirimi üzerine veya re’sen, derlemenin
yapıldığı yerdeki en büyük mülki amir tarafından
uygulanır. (2) Derleme
Kanununun 11 inci maddesinde yer alan cezaya itiraz ve cezaların tahsili
işlemleri, derlemenin yapıldığı yerdeki en büyük mülki amir tarafından
yürütülür. (3) Bin Türk
Lirası ile beş bin Türk Lirası arası para cezalarının tutarının belirlenmesinde;
eserin satış miktarı, kopya sayısı ve üretim maliyeti, eserin derlenme sayısı ve
o günkü satış fiyatı dikkate alınır. İlk defa bu suçu işleyenler için alt sınır
uygulanır. Geçiş
hükmü GEÇİCİ MADDE 1
– (1) Çevrimiçi
elektronik yayınların derlenmesi ile basılı yayınların elektronik nüshalarının
görme engellilerin hizmetine sunulması için gereken personel, bütçe ve teknik
donanım Milli Kütüphane Başkanlığınca oluşturulur. Yayınların derlenme usul ve
esasları, hak ihlâllerini önleyici etkin ve yeterli koruma önlemleri alınarak
Millî Kütüphane Başkanlığı tarafından hazırlanacak yönerge ile
düzenlenir. ALTINCI
BÖLÜM Çeşitli ve Son
Hükümler Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik MADDE 19
– (1) 21/9/1981 tarihli ve 17465 sayılı Basma Yazı ve Resimleri
Derleme Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük MADDE 20 –
(1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 21
– (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Kültür ve Turizm Bakanı yürütür |